Σολύγεια
Μια άλλη κωμόπολη της περιοχής ήταν η Αρχαία Σολύγεια, η χρονολογία κατασκευής της οποίας είναι άγνωστη. Την ύπαρξη της Σολύγειας επιβεβαιώνει και ο ιστορικός της αρχαιότητοςΘουκυδίδης[2]. Η Σολύγεια ήταν χτισμένη. πάνω στο Σολύγειο λόφο, η στρατηγική σημασία του οποίου ήταν μεγάλη κατά τον
e="color: rgb(194, 98, 0); font-weight: bold; text-decoration: none; ">Πελοποννησιακό Πόλεμο, καθώς διεξήχθη εκεί μάχη.... Ήταν τότε που ο Νικίας, για να ανακτήσει το κύρος του στο Δήμο Αθηναίων, επιχείρησε μεγάλη επίθεση εναντίον των κορινθιακών ακτών, με τριήρεις και ιππαγωγά πλοία [...] (Τον Σολύγειο λόφο) προσπάθησαν να καταλάβουν οι Αθηναίοι, το καλοκαίρι του 424 π.Χ. με το Στρατηγό Νικία, προκειμένου να τον χρησιμοποιήσουν ως ορμητήριο κατά των Κορινθίων στον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Αν και νίκησαν τότε οι Αθηναίοι, δεν κατόρθωσαν να καταλάβουν τον Σολύγειο λόφο
Θουκυδίδης, Ιστορία, Δ’ 42-44[2]
Το 145 π.Χ., οι Ρωμαίοι καταστρέφουν εκ θεμελίων την Κόρινθο και πολλοί κάτοικοί της καταφεύγουν στη Σολύγεια για να σωθούν. Από τότε δεν αναφέρεται ξανά στην ιστορία η Σολύγεια. Αντίθετα, η προαναφερθείσα “Πηγή” εξακολουθεί να υφίσταται ως το 1000 μ.Χ. περίπου.
Βυζαντινή και νεότερη ιστορία
Το 1385, κάνουν την εμφάνισή τους στην περιοχή του Σοφικού (το Σοφικό δεν υπήρχε ακόμα τότε) οιΑρβανίτες, οι οποίοι ήσαν κάτοικοι της Νοτίου Ηπείρου και εκδιώχθηκαν από τα μέρη τους από τους Οθωμανούς Τούρκους. Οι Αρβανίτες δημιούργησαν, τότε, δυο μικρά χωριά στην περιοχή, σε αρκετή απόσταση το ένα από το άλλο, την “Αμυγδαλιά” και το “Βελανίδι”[3]. Αυτοί οι κάτοικοι των δυο χωριών το χειμώνα, λόγω του ψύχους, έπαιρναν τα ζώα και τα κοπάδια τους και τα μετέφεραν στους πρόποδες του παρακείμενου λόφου Γκούρι-Γκλιάτι, που ήταν υπήνεμο και δεν κινδύνευαν από το ψύχος και οι ίδιοι και τα κοπάδια τους. Σιγά-σιγά, οι Αρβανίτες έμειναν μόνιμα στο μέρος εκείνο, κτίζοντας τα πρώτα τους σπίτια και δημιούργησαν το “Σοφικόν”. Η ονομασία “Σοφικόν”,ελληνική λέξη, δεν αναφέρεται σε κανένα κείμενο ώστε να είναι γνωστή η προέλευσή της.
Κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821, το Σοφικό πρωταγωνίστησε στα επαναστατικά γεγονότα της Κορινθίας. Ο εκ Σοφικού καταγόμενος Αντιστράτηγος Χατζηγιάννης-Μερτζέλλος προετοίμασε επαναστατικά το Σοφικό, με αποτέλεσμα να το μετατρέψει σε επαναστατικό κέντρο της Κορινθίας, αφού σ’ αυτό ορκίστηκαν όλοι οι οπλαρχηγοί που έλαβαν μέρος στην πολιορκία Ακροκορίνθου (1 Απριλίου 1821).
Στις 30 Μαρτίου 1821, καταφθάνει στο Σοφικό ο επίσκοπος Δαμαλών Ιωνάς (το Σοφικό υπαγόταν τότε στην επισκοπή Δαμαλών), ο οποίος μεταβαίνει μαζί με το Χατζηγιάννη Μερτζέλλο στιςΚεγχριές και αφού συνάντησαν εκεί και άλλους επαναστάτες κήρυξαν την Επανάσταση στην Κορινθία. Το Δεκέμβριο του 1821, οι επαναστάτες προτείνουν να γίνει στο Σοφικό η πρώτη Εθνική Συνέλευση για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας. Οι κάτοικοι, όμως, φοβούμενοι επικείμενη αντίδραση των Τούρκων, αρνήθηκαν. Επίσης, κάτοικοι του Σοφικού με επικεφαλής το Χατζηγιάννη Μερτζέλλο συμμετείχαν στη μάχη εναντίον του Δράμαλη.
Η πιο σημαντική στιγμή για το Σοφικό, κατά την Επανάσταση, ήταν η ανάδειξή του σε πρωτεύουσα της απελευθερωμένης Ελλάδος. Με απόφαση του Εκτελεστικού Σώματος (Κυβέρνησης), στις 14 Ιουλίου 1826, το Σοφικό γίνεται η έδρα του Εκτελεστικού Σώματος και την ίδια ημέρα οΠετρόμπεης Μαυρομιχάλης και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καταφθάνουν στο Σοφικό. Η Κυβέρνηση άλλαξε την έδρα της στις 16 Αυγούστου 1823.
Το καλοκαίρι του 1826, στο πλαίσιο του Εμφυλίου Πολέμου, οι Σοφικίτες φυλάκισαν στο Σοφικό το Σωτήρη Νοταρά, πατέρα των δυο οπλαρχηγών της Κορινθίας, Παναγιώτη και Ιωάννη Νοταρά. Η πράξη των Σοφικιτών εκδηλώθηκε ως αντίδραση στην απόφαση της Κυβέρνησης να αφαιρέσει από τον Σοφικίτη Χατζηγιάννη Μερτζέλλο της αρχηγίας των όπλων της Κορινθίας. Ο Ιωάννης Νοταράς, ο οποίος ήταν εναντίον του Κολοκοτρώνη στον Εμφύλιο, θεώρησε μεγάλη προσβολή την πράξη των Σοφικιτών, αφού δεν είχαν τολμήσει ούτε οι Τούρκοι να τους πειράξουν. Γι’ αυτό βάδισε εναντίον του Σοφικού με 2.000 στρατιώτες και πολιόρκησε το χωριό, στο οποίο είχε ταμπουρωθεί ο αδελφός του Παναγιώτης, για οκτώ ημέρες. Αφού νίκησε, εισήλθε στο Σοφικό και το έκαψε ολόκληρο και αιχμαλώτισε αρκετούς Σοφικίτες. Έφτασε σε σημείο να κάψει ακόμα και τα πεύκα, απ’ τα οποία οι κάτοικοι έβγαζαν και εκμεταλλεύονταν τη ρητίνη. Στις 28 Νοεμβρίου 1826, οι Δημογέροντες του Σοφικού ζητούν με έγγραφό τους βοήθεια απ’ τους προκρίτους της Ύδρας, τονίζοντας την άθλια κατάσταση στην οποία ευρίσκονταν. Η Απελευθέρωση βρίσκει το Σοφικό με 1.529 κατοίκους.
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος το 1830, το Σοφικό γνωρίζει μια ακόμα μεγάλη διάκριση, καθώς γίνεται έδρα Δήμου της Κορινθίας: πρόκειται για το Δήμο Σολυγείας, ο οποίος συστάθηκε με το βασιλικό διάταγμα της 28ης Απριλίου/10ης Μαΐου 1834, με έδρα το κεφαλοχώρι Σοφικό. Κατατάχθηκε στη Γ΄ τάξη, με πληθυσμό 1.529 κατοίκους. Στην αρχική του σύσταση περιελάμβανε το Σοφικόν, την Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σοφικού και τη Μονή Αγίων Πάντων Κόρφου.
Αργότερα, με το βασιλικό διάταγμα της 27ης Νοεμβρίου 1840, προσαρτήθηκαν στο Δήμο και οι εξής περιοχές: Υρνήθιον (Αγγελόκαστρον), Κόρφος, Ρυτό, Αμόνι, Κατακάλι, Γαλατάκι, Αλμυρή, Μονή του Στείρι και Άγιος Ιωάννης, ο οποίος ήταν και η μοναδική κοινότητα που λειτούργησε στο Δήμο. Δήμαρχοι του Δήμου Σολυγείας εξελέγησαν/διορίστηκαν:
Κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821, το Σοφικό πρωταγωνίστησε στα επαναστατικά γεγονότα της Κορινθίας. Ο εκ Σοφικού καταγόμενος Αντιστράτηγος Χατζηγιάννης-Μερτζέλλος προετοίμασε επαναστατικά το Σοφικό, με αποτέλεσμα να το μετατρέψει σε επαναστατικό κέντρο της Κορινθίας, αφού σ’ αυτό ορκίστηκαν όλοι οι οπλαρχηγοί που έλαβαν μέρος στην πολιορκία Ακροκορίνθου (1 Απριλίου 1821).
Στις 30 Μαρτίου 1821, καταφθάνει στο Σοφικό ο επίσκοπος Δαμαλών Ιωνάς (το Σοφικό υπαγόταν τότε στην επισκοπή Δαμαλών), ο οποίος μεταβαίνει μαζί με το Χατζηγιάννη Μερτζέλλο στιςΚεγχριές και αφού συνάντησαν εκεί και άλλους επαναστάτες κήρυξαν την Επανάσταση στην Κορινθία. Το Δεκέμβριο του 1821, οι επαναστάτες προτείνουν να γίνει στο Σοφικό η πρώτη Εθνική Συνέλευση για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας. Οι κάτοικοι, όμως, φοβούμενοι επικείμενη αντίδραση των Τούρκων, αρνήθηκαν. Επίσης, κάτοικοι του Σοφικού με επικεφαλής το Χατζηγιάννη Μερτζέλλο συμμετείχαν στη μάχη εναντίον του Δράμαλη.
Η πιο σημαντική στιγμή για το Σοφικό, κατά την Επανάσταση, ήταν η ανάδειξή του σε πρωτεύουσα της απελευθερωμένης Ελλάδος. Με απόφαση του Εκτελεστικού Σώματος (Κυβέρνησης), στις 14 Ιουλίου 1826, το Σοφικό γίνεται η έδρα του Εκτελεστικού Σώματος και την ίδια ημέρα οΠετρόμπεης Μαυρομιχάλης και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καταφθάνουν στο Σοφικό. Η Κυβέρνηση άλλαξε την έδρα της στις 16 Αυγούστου 1823.
Το καλοκαίρι του 1826, στο πλαίσιο του Εμφυλίου Πολέμου, οι Σοφικίτες φυλάκισαν στο Σοφικό το Σωτήρη Νοταρά, πατέρα των δυο οπλαρχηγών της Κορινθίας, Παναγιώτη και Ιωάννη Νοταρά. Η πράξη των Σοφικιτών εκδηλώθηκε ως αντίδραση στην απόφαση της Κυβέρνησης να αφαιρέσει από τον Σοφικίτη Χατζηγιάννη Μερτζέλλο της αρχηγίας των όπλων της Κορινθίας. Ο Ιωάννης Νοταράς, ο οποίος ήταν εναντίον του Κολοκοτρώνη στον Εμφύλιο, θεώρησε μεγάλη προσβολή την πράξη των Σοφικιτών, αφού δεν είχαν τολμήσει ούτε οι Τούρκοι να τους πειράξουν. Γι’ αυτό βάδισε εναντίον του Σοφικού με 2.000 στρατιώτες και πολιόρκησε το χωριό, στο οποίο είχε ταμπουρωθεί ο αδελφός του Παναγιώτης, για οκτώ ημέρες. Αφού νίκησε, εισήλθε στο Σοφικό και το έκαψε ολόκληρο και αιχμαλώτισε αρκετούς Σοφικίτες. Έφτασε σε σημείο να κάψει ακόμα και τα πεύκα, απ’ τα οποία οι κάτοικοι έβγαζαν και εκμεταλλεύονταν τη ρητίνη. Στις 28 Νοεμβρίου 1826, οι Δημογέροντες του Σοφικού ζητούν με έγγραφό τους βοήθεια απ’ τους προκρίτους της Ύδρας, τονίζοντας την άθλια κατάσταση στην οποία ευρίσκονταν. Η Απελευθέρωση βρίσκει το Σοφικό με 1.529 κατοίκους.
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος το 1830, το Σοφικό γνωρίζει μια ακόμα μεγάλη διάκριση, καθώς γίνεται έδρα Δήμου της Κορινθίας: πρόκειται για το Δήμο Σολυγείας, ο οποίος συστάθηκε με το βασιλικό διάταγμα της 28ης Απριλίου/10ης Μαΐου 1834, με έδρα το κεφαλοχώρι Σοφικό. Κατατάχθηκε στη Γ΄ τάξη, με πληθυσμό 1.529 κατοίκους. Στην αρχική του σύσταση περιελάμβανε το Σοφικόν, την Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σοφικού και τη Μονή Αγίων Πάντων Κόρφου.
Αργότερα, με το βασιλικό διάταγμα της 27ης Νοεμβρίου 1840, προσαρτήθηκαν στο Δήμο και οι εξής περιοχές: Υρνήθιον (Αγγελόκαστρον), Κόρφος, Ρυτό, Αμόνι, Κατακάλι, Γαλατάκι, Αλμυρή, Μονή του Στείρι και Άγιος Ιωάννης, ο οποίος ήταν και η μοναδική κοινότητα που λειτούργησε στο Δήμο. Δήμαρχοι του Δήμου Σολυγείας εξελέγησαν/διορίστηκαν:
- Α. Νόρδας (1834-1842),
- Γ. Μ. Πριφτόπουλος (1842-1862)
- Αναγνώστης Βετούλης (1862),
- “Απλός Πολίτης Επαναστάτης” (1862-1866)
- Παναγιώτης Νόρδας (1866)
- Ιωάννης Α. Αναγνωστόπουλος (1866-1883)
- Γκίκας Παν. Μερτίκας (1883-1891)
- Αθανάσιος Μάρκελλος (1891-1895)
- Ιωάννης Μάρκελλος (1895-1899)
- Δημήτριος Παν. Μερτίκας (1899-1914).
Ο Δήμος διαλύθηκε με το νομοθετικό διάταγμα ΔΝΖ΄/1912. Διατηρήθηκε σε ισχύ ως το 1914, λόγω των Βαλκανικών Πολέμων, οι οποίοι καθυστέρησαν τη διάλυση των Δήμων.
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Η περίοδος 1940-1945 υπήρξε μια δύσκολη φάση στην ιστορία του Σοφικού. Αμέσως μετά την κήρυξη του Πολέμου, πολλοί Σοφικίτες μετέβησαν στο Αλβανικό μέτωπο. Με την συνθηκολόγηση του Στρατού τον Απρίλιο του [1941]], όσοι επέζησαν, επέστρεψαν στο Σοφικό.
Τον Ιούνιο του 1941, οι Ιταλοί καταφθάνουν στο Σοφικό, όπου και δημιουργούν στρατιωτική διοίκηση, λόγω της σπουδαιότητας και της γεωγραφικής θέσης του χωριού. Οι Ιταλοί δεν πραγματοποίησαν εκτελέσεις στο χωριό, αλλά μόνο ξυλοδαρμούς ορισμένων κατοίκων.
Η πιο σημαντική μορφή του Αγώνα στο Σοφικό ήταν ο εκ Σοφικού καταγόμενος Πλωτάρχης Μίλτων Ιατρίδης, Κυβερνήτης του υποβρυχίου “Παπανικολής“. Ο Μίλτων Ιατρίδης ερχόταν κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της Κατοχής στο Σοφικό και παρελάμβανε Άγγλους και Νεοζηλανδούςσαμποτέρ, που είχαν έλθει για δολιοφθορές στο Σοφικό, και τους μετέφερε στην Κρήτη και τη Μέση Ανατολή για να συνεχίσουν τον αγώνα. Πολύτιμος βοηθός του Πλωτάρχη ήταν ο Ιερέας του Σοφικού π. Γεώργιος Καρβούνης, ο οποίος παρελάμβανε τους σαμποτέρ απ’ τα διάφορα μέρη του χωριού και τους μετέφερε στο καταφύγιο του “Παπανικολής” στη Σελόντα.
Οι αντάρτες έφθασαν στο Σοφικό στα μέσα περίπου του 1943 και συνόδευσαν την άφιξή τους με δολοφονίες πολλών κατοίκων της περιοχής. Τον Οκτώβριο του 1943, μετά την ιταλική συνθηκολόγηση, φθάνει στο Σοφικό ο Τρίτος Λόχος του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ και δημιουργείται ισχυρή αντάρτικη οργάνωση.
Το Μάρτιο του 1944, η Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση της Κορίνθου ξεκινά μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των ανταρτών στους Νομούς Αργολίδος και Κορινθίας. Το Μάιο του 1944, οι Γερμανοί και τα Τάγματα Ασφαλείας αρχίζουν επιχείρηση στη Σολυγεία, με συλλήψεις στο Γαλατάκι και το Ρυτό. Στις 23 Μαΐου 1944, οι Γερμανοί και οι Ταγματασφαλίτες εισέρχονται στο Σοφικό, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι αντάρτες για να τους απωθήσουν. Την ημέρα εκείνη, ο προαναφερθείς Ιερέας Γεώργιος Καρβούνης με διπλωματικό τρόπο πείθει το Γερμανό Στρατιωτικό Διοικητή να μην προβεί στην πυρπόληση του Σοφικού. Στη συνέχεια, οι Γερμανοί κατευθύνθηκαν προς την Επίδαυρο.
Άξια αναφοράς είναι και η πράξη της Κυβερνήσεως της Νέας Ζηλανδίας, η οποία απέστειλε ευχαριστήρια έγγραφα στις Κοινότητες Σοφικού και Αγγελοκάστρου, λόγω της συμβολής των κατοίκων στη μάχη εναντίον του Άξονα.
Με το Νόμο 2537/1997 γίνεται επανένωση των Κοινοτήτων σε Δήμους. Το Σοφικό γίνεται για δεύτερη φορά η έδρα του ανασυσταθέντος Δήμου Σολυγείας, ο οποίος περιλαμβάνει πλέον μόνο τα χωριά Σοφικό, Αγγελόκαστρο, Κόρφο και Αμόνι. Πρώτος Δήμαρχος του νέου Δήμου Σολυγείας (ενδέκατος κατά σειρά Δήμαρχος Σολυγείας) εξελέγη ο Ιωάννης Γκεζερλής (1998, 2002) και τον διαδέχθηκε το2006 ο Αθανάσιος Δημ. Τούσουλης.
Τον Ιούνιο του 1941, οι Ιταλοί καταφθάνουν στο Σοφικό, όπου και δημιουργούν στρατιωτική διοίκηση, λόγω της σπουδαιότητας και της γεωγραφικής θέσης του χωριού. Οι Ιταλοί δεν πραγματοποίησαν εκτελέσεις στο χωριό, αλλά μόνο ξυλοδαρμούς ορισμένων κατοίκων.
Η πιο σημαντική μορφή του Αγώνα στο Σοφικό ήταν ο εκ Σοφικού καταγόμενος Πλωτάρχης Μίλτων Ιατρίδης, Κυβερνήτης του υποβρυχίου “Παπανικολής“. Ο Μίλτων Ιατρίδης ερχόταν κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της Κατοχής στο Σοφικό και παρελάμβανε Άγγλους και Νεοζηλανδούςσαμποτέρ, που είχαν έλθει για δολιοφθορές στο Σοφικό, και τους μετέφερε στην Κρήτη και τη Μέση Ανατολή για να συνεχίσουν τον αγώνα. Πολύτιμος βοηθός του Πλωτάρχη ήταν ο Ιερέας του Σοφικού π. Γεώργιος Καρβούνης, ο οποίος παρελάμβανε τους σαμποτέρ απ’ τα διάφορα μέρη του χωριού και τους μετέφερε στο καταφύγιο του “Παπανικολής” στη Σελόντα.
Οι αντάρτες έφθασαν στο Σοφικό στα μέσα περίπου του 1943 και συνόδευσαν την άφιξή τους με δολοφονίες πολλών κατοίκων της περιοχής. Τον Οκτώβριο του 1943, μετά την ιταλική συνθηκολόγηση, φθάνει στο Σοφικό ο Τρίτος Λόχος του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ και δημιουργείται ισχυρή αντάρτικη οργάνωση.
Το Μάρτιο του 1944, η Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση της Κορίνθου ξεκινά μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των ανταρτών στους Νομούς Αργολίδος και Κορινθίας. Το Μάιο του 1944, οι Γερμανοί και τα Τάγματα Ασφαλείας αρχίζουν επιχείρηση στη Σολυγεία, με συλλήψεις στο Γαλατάκι και το Ρυτό. Στις 23 Μαΐου 1944, οι Γερμανοί και οι Ταγματασφαλίτες εισέρχονται στο Σοφικό, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι αντάρτες για να τους απωθήσουν. Την ημέρα εκείνη, ο προαναφερθείς Ιερέας Γεώργιος Καρβούνης με διπλωματικό τρόπο πείθει το Γερμανό Στρατιωτικό Διοικητή να μην προβεί στην πυρπόληση του Σοφικού. Στη συνέχεια, οι Γερμανοί κατευθύνθηκαν προς την Επίδαυρο.
Άξια αναφοράς είναι και η πράξη της Κυβερνήσεως της Νέας Ζηλανδίας, η οποία απέστειλε ευχαριστήρια έγγραφα στις Κοινότητες Σοφικού και Αγγελοκάστρου, λόγω της συμβολής των κατοίκων στη μάχη εναντίον του Άξονα.
Με το Νόμο 2537/1997 γίνεται επανένωση των Κοινοτήτων σε Δήμους. Το Σοφικό γίνεται για δεύτερη φορά η έδρα του ανασυσταθέντος Δήμου Σολυγείας, ο οποίος περιλαμβάνει πλέον μόνο τα χωριά Σοφικό, Αγγελόκαστρο, Κόρφο και Αμόνι. Πρώτος Δήμαρχος του νέου Δήμου Σολυγείας (ενδέκατος κατά σειρά Δήμαρχος Σολυγείας) εξελέγη ο Ιωάννης Γκεζερλής (1998, 2002) και τον διαδέχθηκε το2006 ο Αθανάσιος Δημ. Τούσουλης.
Τα χριστιανικά μνημεία του Σοφικού
Το Σοφικό είναι ένα απ’ τα λιγοστά χωριά της Κορινθίας, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδος, που έχει να επιδείξει αξιόλογη εκκλησιαστική ιστορία, η οποία έχει την αφετηρία της στα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Τα μνημεία του Σοφικού έχουν γίνει κατά καιρούς αντικείμενο μελέτης αξιόλογων Πανεπιστημιακών Καθηγητών, όπως του Αναστασίου Ορλάνδου [4], αλλά και ιστορικών μελετητών-συγγραφέων, όπως του Τάσου Γριτσόπουλου [5].
Σήμερα, στην περιοχή του Σοφικού βρίσκονται 30 χριστιανικά μνημεία διάφορων περιόδων, με σημαντικότερα:
Σήμερα, στην περιοχή του Σοφικού βρίσκονται 30 χριστιανικά μνημεία διάφορων περιόδων, με σημαντικότερα:
- τη Μονή Κοιμήσεως της θεοτόκου του Στείρι του 11ου αιώνα
- τη Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου του 12ου αιώνα
- το Ναό των Ταξιαρχών στο Λαρίσι του 12ου αιώνα
- το Ναό της Αγίας Τριάδος στο Λαρίσι του 13ου αιώνα
- το Ναό των Ταξιαρχών στο Σοφικό του 15ου αιώνα
- το Ναό της Αγίας Παρασκευής του 1617
- το Ναό του Αγίου Αντωνίου και της Υπαπαντής του 17ου αιώνα και πολλά άλλα αξιόλογα μνημεία.
Ολοκληρωμένη καταγραφή των μνημείων του Σοφικού πραγματοποιήθηκε την περίοδο 2004-2006από το φοιτητή της Νομικής Σχολής Νικόλαο Κώνστα, ο οποίος εξέδωσε σε βιβλίο τα συμπεράσματα της έρευνάς του, με πρόλογο του Καθηγητή Αντωνίου Σίμου[6].
http://www.sfedona.gr
Αγγελόκαστρο
Βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του νομού Κορινθίας, κτισμένο σε υψόμετρο 800 μέτρων, στη νότια πλευρά του όρους Πολίτης ή Πουλαγέζα. Από αρχαιολογικά ευρήματα είναι εμφανές ότι ο τόπος κατοικείται από τη νεολιθική εποχή. Κατά τη μακραίωνη και σχετικά άγνωστη ιστορία του, έχει περάσει περιόδους ακμής και παρακμής ακολουθώντας την πορείας και της υπόλοιπης χώρας. Τα αρχαία χρόνια είναι πού πιθανόν να ονομαζόταν Ερνιθεία από τη μυθική ηρωίδα Ερνιθώ, η οποία φέρεται να έχει ταφεί στο Αγγελόκαστρο. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο πέρασε περίοδο ακμής. Αυτό διαπιστώνεται τόσο από το ναό του Αγίου Νικολάου, του οποίου οι τοιχογραφίες είναι αρίστης τέχνης και χρονολογούνται από το 10ο ως το 12ο αιώνα, όσο και από το κάστρο με τον παρακείμενο οικισμό που κτίστηκε κατά την περίοδο της δυναστείας του ¶γγελου Κομνηνού, από τον οποίο πιθανόν να πήρε και το όνομα Αγγελόκαστρο. Τα τείχη του κάστρου είναι κατασκευασμένα από μικρές πέτρες που από μέσα συνδέονται με κονίαμα, γεγονός που δείχνει βιαστική και πρόχειρη κατασκευή. Ο Buchon που επισκέφτηκε το κάστρο αναφέρει ένα θρύλο που του διηγήθηκε ένας ντόπιος αλβανός ο οποίος τον είχε οδηγήσει στο κάστρο. Σύμφωνα με το θρύλο ο τόπος της περιοχής του Αγγελοκάστρου δόθηκε για προίκα στην κόρη κάποιου άρχοντα της Πιάδας (Νέας Επιδαύρου). Η αρχοντοπούλα αποχωρίστηκε τον τόπο της και τη θάλασσα, που τόσο αγαπούσε. Ο πατέρας της για να την παρηγορήσει της έφτιαξε το κάστρο για να μπορεί από αυτό να βλέπει τη θάλασσα και τα νησιά του Σαρωνικού και να παρηγορείται. Όμως, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο θρύλο, η αρχοντοπούλα δεν άντεξε και πέθανε από τη μοναξιά και τη στενοχώρια. Στους χωρογραφικούς χάρτες του Hopf του 1364, το κάστρο αναφέρεται στα χέρια του του μεγάλου Σενεσάλου Νικόλα Αντζαγιολί. Όταν αργότερα η Καστελανία κατελήφθη από τον Δεσπότη του Μυστρά Θεόδωρο Α΄ Παλαιολόγο, έγινε ελληνικό και το Αγγελόκαστρο. Από την εποχή αυτή και για 40 περίπου χρόνια (1395 – 1440), θα πρέπει να ήταν μεταξύ των κάστρων που επηρέαζαν στην περιοχή αυτή οι Αλβανοί, καινούργιοι κάτοικοι της περιοχής, που είχαν αρχηγούς απόγονους του Λέοντα Σγουρού. Το 1467 το κάστρο αναφέρεται ερειπωμένο. Επί Καποδίστρια έγινε Δήμος με το όνομα «Δήμος Ερνιθείας». Σήμερα ανήκει στο Δήμο Σολυγείας, έχει περίπου 650 κατοίκους. οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου